به فرآیند حل اختلافات و اختلافات مالیاتی میان افراد یا شرکت‌ها و مراجع مالیاتی اشاره دارد. این نوع دادرسی معمولاً در مورد انتقاضات یا ناهماهنگی‌های مرتبط با مسائل مالیاتی نظیر تعهدات مالیاتی، تخفیفات مالیاتی، اعتراض به اقدامات مالیاتی اداری و موارد مشابه ایجاد می‌شود.
فرآیند دادرسی مالیاتی ممکن است به صورت زیر نظر گرفته شود:
- تسویه خارج از دادگاه: در این مرحله، طرفین (شخص یا شرکت و مراجعه‌کننده مالیاتی) تلاش می‌کنند تا به صورت خارج از دادگاه اختلافات مالیاتی خود را حل کنند. این می‌تواند از طریق مذاکرات مالیاتی، توافق‌نامه‌های تسویه و یا میانجیگری انجام شود.
- دادرسی اداری: اگر تسویه خارج از دادگاه موفقیت آمیز نباشد، طرفین می‌توانند به دادگاه مالیاتی یا مراجع مالیاتی مراجعه کنند تا اختلافات خود را به صورت رسمی حل کنند. در این مرحله، تصمیم‌گیری توسط دیوان مالیاتی یا سازمان مالیاتی انجام می‌شود.
- دادرسی قضایی: اگر تصمیمات اداری یا دادگاه مالیاتی نتوانند اختلاف را حل کنند یا یکی از طرفین با تصمیمات دادگاه مخالفت کند، می‌تواند به دادگاه عالی یا دادگاه‌های قضایی عمومی مراجعه کرده و درخواست دادرسی مالیاتی قضایی کند.
دادرسی مالیاتی بر اساس قوانین مالیاتی و قوانین دادرسی مشخصی در هر کشور اداره می‌شود. افراد و شرکت‌ها حق دارند که اختلافات مالیاتی خود را در این فرآیند دادرسی مالیاتی به رسمیت بشناسانند و حق‌وحقوق خود را مدافعت کنند.
دادرسی مالیاتی را چه کسی انجام می دهد؟
مؤدی هم می تواند شخصا فرآیند دادرسی مالیاتی را پیش ببرد و هم می تواند از مشاوران و یا وکلای مالیاتی برای پیگیری به شکایت خود کمک بگیرد. وکلای مالیاتی متخصصین حوزه مالیات می باشند و تجربه ی زیادی در این زمینه دارند آنها از قوانین و بخش نامه های جدید، آیین نامه های مالیاتی و استانداردهای حسابرسی آگاهی کافی دارند.
باید به این نکته توجه کرد که وکلای مالیاتی نیازی به داشتن مدرک وکالت ندارند و تنها با داشتن وکالت نامه از مؤدی می توانند فرآیند دادرسی مالیاتی را پیگیری نمایند.
دادرسی مالیاتی چه زمانی انجام می شود؟
فرآیند دادرسی مالیاتی بعد از ارسال اظهارنامه مالیاتی آغاز می شود همچنین بر اساس ماده ۲۳۹ قانون مالیات مستقیم ” در صورتی که مؤدی ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ برگ تشخیص مالیات قبولی خود را نسبت به آن کتباً اعلام کند یا مالیات مورد مطالبه را به مأخذ برگ تشخیص پرداخت یا ترتیب پرداخت آن را بدهد یا اختلاف موجود بین خود و اداره امور مالیاتی را به شرح ماده ۲۳۸ این قانون رفع نماید پرونده امر از لحاظ میزان درآمد مشمول مالیات مختومه تلقی می‌گردد و در مواردی که مؤدی ظرف سی روز کتباً اعتراض ننماید و یا در‌مهلت مقرر در ماده مذکور به اداره امور مالیاتی مربوط مراجعه نکند درآمد تعیین شده در برگ تشخیص مالیات قطعی است