میدونید”قانون تجارت”چیه و چجوریه؟ اگر درباره‌اش اطلاع ندارین و کنجکاوین تا انتهای مقاله همراه ما باشید.
“قانون تجارت” چیست؟
قانون تجارت، قواعد و مقررات در زمینه حقوق تجارت است. حقوق تجارت مجموعه قواعدی و قوانینی است که بر روابط بازرگانان و اعمال تجارتی حاکم می‌باشد. بنابراین قانون تجارت مهم‌ترین قانون در زمینه امور تجاری و امور مربوط به بازرگانان و تجار است. این قانون بر اساس قانون تجارت ۱۸۰۷ فرانسه ترجمه و تهیه شده است. البته حقوق‌دانان زیادی معتقدند که این قانون به جز قسمت مربوط به شرکت های سهامی، دارای ابهام است و دارای نواقص زیادی است.
قانون تجارت ایران چگونه است؟
قانون تجارت ایران مهم‌ترین مجموعه مدون قوانین مربوط به امور بازرگانی در ایران می‌باشد که اساس حقوق تجارت ایران را تشکیل می‌دهد. این قانون در سیزدهم اردیبهشت ماه سال ۱۳۱۱ در ششصد ماده توسط مجلس شورای ملی تصویب گردید.
تقسیم بندی قانون تجارت به چه نحو است؟
قانون تجارت شامل ۱۶باب و ۶۰۰ ماده می‌باشد. تقسیم‌بندی مواد این قانون به صورت زیر است:
باب اول) تجار و معاملات تجاری: از ماده ۱ تا ماده ۵ قانون تجارت است که به تعریف تاجر و عمل تجاری مطرح گردیده است.
باب دوم) دفاتر تجارتی و دفتر ثبت تجارتی: از ماده ۶ تا ماده ۱۹ که به ذکر نکاتی درباره دفاتر تجارتی و ثبت آنها مطرح گردیده است.
باب سوم) شرکت‌های تجارتی: این قسمت از ماده ۲۱ تا ۹۳ قانون می‌باشد که بعدها در سال ۴۷، ۳۰۰ ماده درباره شرکت‌ها جایگزین آن شد. پس ماده ۲۱ تا ۹۳ تبدیل به ۳۰۰ ماده شده است که به موضوع شرکت‌های سهامی، ایجاد، تغییر و انحلال در آنها مطرح گردیده است. از ماده ۳۰۰ به بعد که جایگزین مواد ۲۱ تا ۹۳ شده است، مواد قانونی از شماره ۹۴ دوباره از سر گرفته شده است. از ماده ۹۴ تا ۲۲۲ به سایر شرکت‌های تجاری از جمله مسئولیت محدود، تضامنی، تعاونی و… پرداخته می‌شود.
باب چهارم) برات، فته طلب، چک: از ماده ۲۲۳ تا ماده ۳۱۹ به موضوع چک، سفته و برات مطرح گردیده است. برات البته این روزها کاربرد ندارد اما قواعد آن درباره انتقال، وصول، پشت‌نویسی و…به چک و سفته نیز انتقال پیدا می‌کند.
باب پنجم) اسناد در وجه حامل: که شامل ماده ۳۲۰ تا ماده ۳۳۴ می‌باشد.
باب ششم) دلالی: از ماده ۳۳۵ تا ماده ۳۵۶ به کلیاتی درباره دلال، اجرت دلال و مخارج وی پرداخته شده است.
باب هفتم) حق العمل کاری (کمیسیون): از ماده ۳۵۷ تا ماده ۳۷۶، موضوع حق‌العمل‌کاری واکاوی شده است.
باب هشتم) قرارداد حملونقل: از ماده ۳۷۷ تا ماده ۳۹۴ به موضوع متصدی حملونقل، قرارداد حملونقل و مسئولیت متصدی حملونقل عنایت شده است.
باب نهم) قائم مقام تجارتی و سایر نمایندگان تجارتی: شامل ماده ۳۹۵ تا ماده ۴۰۱ می‌باشد.
باب دهم) ضمانت: از ماده ۴۰۲ تا ماده ۴۱۱ نکاتی در باب ضمانت و ضامن مطرح گردیده است.
باب یازدهم) در ورشکستگی: این باب مشتمل از ماده ۴۱۲ تا ماده ۵۴۰، موضوعاتی درباره با ورشکستگی، تعیین عضو ناظر، تعیین مدیر تصفیه، وظایف مدیر تصفیه، توقیف اموال ورشکسته، فروش اموال و وصول مطالبات، تشخیص مطالبات طلبکاران، قرارداد ارفاقی، اقسام مختلف طلبکاران، دعوی استرداد و همچنین شکایت از احکام صادره راجع به ورشکستگی را مطرح کرده است.
باب دوازدهم) این باب از قانون تجارت در ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی به تقلب: از ماده ۵۴۱ تا ۵۶۰ به دو نوع خاص از ورشکستگی یعنی ورشکستگی به تقصیر و ورشکستگی به تقلب پرداخته شده است.
باب سیزدهم) اعاده اعتبار: از ماده ۵۶۱ تا ماده ۵۷۵ به موضوع اساسی اعاده اعتبار تاجری که تمام دیون خود را پرداخته باشد می‌پردازد.
باب چهاردهم) اسم تجارتی: ماده ۵۷۶ تا ماده ۵۸۲ قواعد حاکم بر اسم تجارتی را مشخص و تعیین کرده است.
باب پانزدهم) شخصیت حقوقی: در این باب از ماده ۵۸۳ تا ماده ۵۹۱ مقرراتی درباره اشخاص حقوقی، اقامتگاه و تابعیت و حقوق و وظایف آنها مطرح شده است.
باب شانزدهم) مقررات نهایی: از ماده ۵۹۲ تا ماده ۶۰۰ مقررات نهایی قانون تجارت شرح داده شده است.
گردآورنده: نهال بیات